Hantering van neweskikkers en onderskikkers in Afrikaanse woordeboeke

Abstract

Die diskrepansie tussen die behoefte aan leksikografiese leiding met betrekking tot voegwoorde en die relatiewe onverskilligheid hierteenoor in terme van leksikografiese navorsing en praktyk het tot hierdie artikel aanleiding gegee, waarin die onbevredigende hantering van voegwoorde in Afrikaanse woordeboeke aangedui word en enkele konstruktiewe leksikografiese oplossings vir die hantering van hierdie woordsoortkategorie aan die hand gedoen word. 'n Eerste aanbeveling is dat die lemmata voegwoord, verbindingswoord, neweskikker, onderskikker en voegende bywoord meer diepgaande sintaktiese inligting, met genoeg voorbeelde (ook oor sinsgrense heen) voorsien. Daar behoort kruisverwysings van die spesifieke voegwoordlemmata na hierdie lemmata te wees. Die voorbeelde wat aangebied word, behoort ook tipiese leksikale en grammatiese patrone aan te dui, sowel as of hipotaktiese binding moontlik is of net inlywing. In aanleerderwoordeboeke kan die tipiese leksikale patrone in vet druk verskyn. Sorg moet gedra word in omvattende woordeboeke, soos WAT, om vinniger inligtingsherwinning tot gevolg te hê en leksikograwe behoort nie funksies gelyk te stel aan polisemiese betekenisonderskeidings nie. So is daar byvoorbeeld twee lemmas nodig by of aangesien dit 'n homoniem is wat duidelik aparte lemmas vereis.

Prompted by the discrepancy between the needs for lexicographic assistance with regard to conjunctions and the relative indifference concerning this in lexicographic research and practice, this study attempts to indicate the unsatisfactory treatment of conjunctions in Afrikaans dictionaries and to offer some constructive lexicographic solutions to the treatment of this part of speech category. A first recommendation would be that the lemmata voegwoord (conjunction), verbindingswoord (connective), neweskikker (coordinating conjunction), onderskikker (subordinating conjunction) and voegende bywoord (conjunctional adverb) provide more in-depth syntactic information with enough examples (also across sentence boundaries). There should be cross-references from the specific conjunction lemmata to these lemmata. The examples provided should indicate typical lexical and grammatical patterns and whether only hypotactic binding is possible or whether incorporation is also possible. In learners' dictionaries the typical lexical patterns can be in bold print. Care should be taken in inclusive dictionaries, like WAT, to promote faster information retrieval and lexicographers should not equate functions with polysemous meaning distinctions, e.g. there should be two lemmata for of as it is a homonym which clearly requires separate lemmata.