Abstract:
Die uitleg van die bepalings van die Insolvensiewet 24 van 1936 wat handel oor die kontribusiepligtigheid
van skuldeisers bly 'n netelige kwessie. In die onlangse saak van First
Rand Bank Ltd v Master of the High Court (Pretoria)h et dit weer onder die loep gekom.
Die hof moes twee aspekte oorweeg: eerstens of 'n regspersoon in sy hoedanigheid as
applikant-skuldeiser om die boedel van die eienaar van 'n deeltiteleenheid te sekwestreer,
kontribusiepligtig is vir sekwestrasiekoste; tweedens, indien die regspersoon kontribusiepligtig
is, of dit alleen aanspreeklik is vir die sekwestrasiekoste of pro rata saam met die
ander skuldeisers wat eise teen die boedel bewys het. Die ander skuldeisers in hierdie saak
was verbandhouers (versekerde skuldeisers) wat op hulle sekuriteit gesteun het. 'n Verdere
vraag was of hulle kontribusiepligtig son wees indien daar 'n tekort in die vrye oorskot
was om sekwestrasiekoste te deig. 'n Soortgelyke situasie is bespreek in Snyman v The
Master 2003 1 SA 239 (T). Die regter in First Rand het egter glad nie na Snyman verwys
of met hierdie vraag gehandel nie.
Die regter moes artikels 14(3), 89 en 106 van die Insolvensiewet asook artikel
15B(3)(a)(i)(aa) van die Wet op Deeltitels 95 van 1986 uitle. Dit word verwelkom dat die
regter artikel 14(3) korrek uitgele en beslis het dat die regspersoon wel kontribusiepligtig
is indien daar 'n tekort is in die vrye oorskot, selfs al word daar nie van die regspersoon
verwag om in sulke gevalle 'n eis te bewys nie. Dit is egter teleurstellend dat die
onduidelikheid wat bestaan oor versekerde skuldeisers wat op hulle sekuriteit steun se
kontribusiepligtigheid nie opgeklaar is nie.
