In the year which we commemorate the 450th anniversary of the Heidelberg
Catechism, this article follows the historical tracks of the catechism through the
history of the Dutch Reformed Church with special focus on the role it played in the
catechesis of the church. It starts with a short introduction about the origin of the
Heidelberg Catechism. Secondly it gives an overview of the material used by the
church through its early history before it compares the different books which were
used later on. This is done in order to establish what role the Heidelberg Catechism
played in the learning material of the church. The article concludes with the finding
that the Heidelberg Catechism indeed played and still plays a huge role in the
catechesis of the Dutch Reformed Church.
In die jaar waarin die 450 jarige bestaan van die Heidelbergse Kategismus
herdenk word, is dit gepas om op een van die historiese spore van die
Heidelbergese Kategismus in Suid Afrika terug te loop. Die spoor waarop
hierdie artikel wil terugloop is om te vra na die rol wat die Heidelbergse
Kategismus in die kategesemateriaal van die Ned Geref Kerk gespeel het.
Hierdie spoor kan natuurlik nie losgemaak word van die ander spore wat
die Heidelbergse Kategismus in die Ned Geref Kerk as ’n geheel nagelaat
het nie. Die Heidelbergse Kategismus is deel van die DNA van die Ned
Geref Kerk. Vosloo toon dit duidelik aan deur te verwys na die rol wat die
Kategismus van vroeg af gespeel het in die prediking van die Ned Geref
Kerk. Dit word ondermeer deur Barnard bevestig (Barnard 1981: 491).
Vosloo verwys verder ook spesifiek na die belangrike rol van Kategismus
in die “bestryding van dwaalleer” in die sogenaamde stryd teen die
liberalisme in die 19e en 20ste eeu (Vosloo 2013) Daardeur het die
Heidelbergse Kategismus ook die teologiese identiteit van die Ned Geref
Kerk help bepaal. Dit word verder onderstreep deur die feit dat dit van die
begin af deel uitgemaak het van die belydenisgrondslag van die Ned Geref
Kerk soos verwoord in Artikel 1 van die Kerkorde van die Ned Geref Kerk.
(Die Kerkorde 2013:1). Jonker (1994:93) vat die rol wat die Heidelbergse
Kategismus in die geskiedenis en die teologie van die Ned Geref Kerk
gespeel het, gepas saam wanneer hy skryf: Die Heidelbergse Kategismus is deel van die erfenis wat Suid-
Afrika uit Nederland ontvang het. Meer as enige een van die ander
belydenisskrifte van die gereformeerde kerke het dit by lidmate van
die kerk ingang gevind deurdat dit in die kategese gebruik is, en
daar dikwels ook in die erediens aan die hand van die Kategismus
gepreek is.
Ten einde die doel te bereik sal daar eerstens kortliks gekyk word na
die onstaan van die Heidelbergse Kategismus. Tweedens volg ’n historiese
oorsig oor die kategesemateriaal wat in die Ned Geref. Kerk gebruik is.
Derdens word die verskillende kategeseboeke met mekaar vergelyk ten
einde vas te stel watter rol die Heidelbergse Kategismus in die materiaal
gespeel het voordat daar te slotte enkele konkluderende opmerkings
gemaak word waarin getoon word dat die Heidelbergese Kategismus
inderdaad ’n baie groot rol in die kategesemateriaal van die Ned Geref.
Kerk gespeel het.
