In hierdie artikel word die telkens uiteenlopende Afrikaner- sowel as Zoeloeperspektiewe oor
een van die mees omstrede gebeurtenisse in die Suid-Afrikaanse geskiedenis, naamlik die Slag
van Bloedrivier, onder die loep geneem. Dit sluit beide geskrewe verslae en herinnerings oor die
geveg in. Aangesien daar heelwat meer in Afrikaans en deur Afrikaners as deur Zoeloes oor die
geveg geskryf is, word daar meer aandag aan Afrikaner as Zoeloeperspektiewe gegee. Dit is
opvallend dat die menings van Afrikaners en Zoeloes oor verskeie belangrike aspekte, veral wat
die verloop en uitslag van die geveg betref, ooreenstem. Tog is daar verskille wat in die artikel
aangetoon word. Voorts is dit opvallend dat daar van ongeveer 1970 af by verskeie Afrikaanse
skrywers ’n groot interpretasie-verandering ingetree het. Waar ouer skrywers geneig was om die
Voortrekkeroorwinning aan goddelike ingryping toe te skryf, asof dit ’n wonderwerk was, het ’n
nuwe geslag Afrikaanse skrywers na rasioneel-verklaarbare redes vir die oorwinning gesoek. En
waar vroeëre skrywers geneig was om die uitslag as ’n oorwinning van Christendom oor
barbarisme te beskou, neig die nuwe skrywers weg van sodanige oordele en toon hulle heelwat
meer empatie met Dingane se bedreigde posisie as wat vroeëre skrywers gedoen het. Die finale
gevolgtrekking in die artikel is dat die laaste woord oor Bloedrivier steeds nie gespreek is nie
– geskiedenis is en bly ’n vakgebied van veranderende perspektiewe.
The purpose of this article is to investigate the divergent ways in which Afrikaner and Zulu
commentators have treated the events of the Battle of Blood River, and also how interpretations
have changed in the course of years and generations. This battle is a controversial event in South
African history and an impressive number of studies on it have been produced. The battle
furthermore fi gures prominently in Zulu oral tradition. Each report represents a standpoint. There
is no single, generally accepted Afrikaner perspective and indeed neither a unitary Zulu viewpoint.
The mere fact that appreciably more studies of the battle by authors who can be regarded as
Afrikaners (or who regard themselves as such) than studies by Zulus have appeared over the
years, means that there are more detailed and extensive Afrikaner than Zulu perspectives. As a
result more attention is given in the article to Afrikaner than to Zulu viewpoints.
The article also provides a broad overview of the events that led to the Battle of Blood River
as well as the events of the battle itself and of its consequences. This will assist a reader who
only has limited knowledge of the events to follow the analysis of perspectives. It is noticeable
that the opinions of Afrikaners and Zulus on numerous important aspects, including the course
and the outcome of the battle, often concur. There are nevertheless differences which are indicated
in the article.
