S.V. Petersen se poësie van verwantskap

Abstract

Die artikel ondersoek met verwysing na enkele protesgedigte ‘n durende spanning in die poësie-oeuvre van S.V. Petersen, naamlik sy verhouding met sy “landgenoot met die ligte vel […] oor wie (hy) wroeg”. Ten aanvang word die ondersoek gerig op aspekte van taalverwantskap, daarna volg vrae oor die vormlike aspekte van sy poësie en laastens kom die verwantskapstema in sy oeuvre aan bod. Die basiese teoretiese aanname berus op Bakhtinaanse insigte en word aangevul met tersaaklike herkonstruktiewe kommentaar op die sosiale omgewing waarin die gedigte ontstaan het. Die vanselfsprekendheid van Petersen se Afrikaanse digterskap word in heroënskou geneem veral omdat die sosiale en politieke omstandighede in die 1940’s daarvoor ongunstig was. Vervolgens word taalregister as ‘n simboliese handeling bespreek waarna in enkele gedigte die ontwikkeling van die verwantskapidee oor die loop van veertig jaar agterhaal word. Dit blyk dat die aanmoediging van dosente en ouer medeskrywers, ‘n simpatieke uitgewery, sy Afrikaanse jeug en bes moontlik Petersen se behoudende politieke ingesteldheid beslag aan sy taalkeuse gegee het, terwyl sy poëtiese beskouing van verwantskap ontwikkel het vanaf vervreemding, gebrokenheid en verwyt tot ontnugtering en by die ouer, ryper digter tot optimisme.