Die Gespreksgenoot as determinant vir Namakwalandse taalvariasie

Abstract

Die gespreksgenoot speel 'n dominante rol in die kodekeuse van die Namakwalander wanneer hy homself in multidialektiese situasies bevind, en Afrikaans die teikentaal is. Hierdie kodekeuse reflekteer die Namakwalander se situasie-analise van die geleentheid, onderwerp en respektiewelike rolverwantskap ten opsigte van die gespreksgenoot. Die spreker se morfologiese en sintaktiese keuses word bepaal of be1nvloed deur die aard van die informasie wat hy aan die gespreksgenoot wil oordra. Faktore soos persoonlikheidseienskappe, ouderdom, bekendheid, familieband~ ~oflikheid en erns onderliggend tot taalsituasies, speel ook 'n rol by die spreker se taalkeuse wanneer hy met 'n spesifieke gespreksgenoot wil kommunikeer. Onduidelikheid kan tydens die kommunikasieproses ontstaan indien die spreker en sy gespreksgenoot se taalbesit nie ooreenstem nie. Pogings van die Namakwalander om hierdie onduidelikhede tee te werk kan taalverskynsels soos die aanname van taalmerkers van die espreksgenoot, hiperkorreksie of die gebruik van prestige-vorme tot gevolg he.

The interlocutor plays a dominant role in the choice of codes made by the Namaqualander whenever he finds himself in a multi-dialectical situation, and Afrikaans being the target language. This choice of codes reflects the situation analysis of the Namaqualander in respect of occasion, topic and respective role relationships. The morphological and syntactical choices made are influenced by the type of information he wishes to convey. Factors such as personality traits, age, familiarity, family ties, courtesy and seriousness underlying language situations also play a part in the speaker's choices of registers when he communicates with a specific interlocutor. Vagueness of speech can jeopardize the process of communication when the use of language of the speaker and the interlocutor do not correspond. Attempts of the Namaqualander to eliminate this vagueness can cause linguistic phenomena such as the supposition of language markers belonging to the interlocutor, hipercorrection or the use of prestige forms.