Aspekte van die ontwerp en samestelling van 'n veeltalige aanlyn termbank vir Suid-Afrikaanse universiteitstudente

Abstract

Afrikaans: Hierdie studie stel ondersoek in na die daarstel van ’n veeltalige aanlyn termbank. Die doel van so ’n veeltalige aanlyn termbank sou wees om aan die meerderheid van Suid-Afrikaanse studente ’n platform in hulle sterkste taal te bied om fundamentele konsepte in verskeie vakgebiede te begryp. So ’n veeltalige aanlyn termbank sal ook die behoefte aanspreek om studente die nodige ondersteuning te bied om hulle studies in die toegekende tyd suksesvol te kan voltooi en hulle toe te rus met gevorderde akademiese geletterdheidsvlakke. Daar word ondersoek ingestel na die mate waartoe korpusgebaseerde terminologie as metodologiese aanloop tot die vestiging van ’n veeltalige aanlyn termbank aangewend kan word. Aspekte waaraan daar spesfiek aandag gegee word, is die semi-outomatiese onttrekking van: terme, verklarende inligting, kollokatiewe inligting en gebruiksvoorbeelde vanuit doelgemaakte korpora. Daar word geargumenteer dat die verklarende inligting wat semi-outomaties onttrek word gebruik kan word om terminologiese definisies saam te stel, aangesien vakspesialiste terme bewustelik/onbewustelik verduidelik wanneer vakspesifieke tekste saamgestel word. Verskillende moontlikhede word oorweeg vir die aanbieding van kollokatiewe inligting. Daar word voorgestel dat dié inligting as ’n aparte datakategorie aangebied moet word. Kollokatiewe inligting en gebruiksvoorbeelde kan nie vanuit tale wat hulpbronarm is onttrek word of net bloot vanuit die brontaal (Engels) na die teikentaal (een van die 10 amptelike Afrikatale) vertaal word nie. Die voorstel word gemaak dat die betrokke inligting deur die terminoloog, in samewerking met die vertaler en vakspesialis, in die teikentaal geskep moet word. As teoretiese raamwerk word die Kommunikatiewe Teorie van Terminologie (Eng: Communicative Theory of Terminology, afgekort as CTT) as uitgangspunt gebruik.

English: This study considers the establishment of a multilingual online term bank. The aim of such a multilingual online term bank would be to create a platform for the majority of South African students where they would have access to the fundamental concepts of different subject fields in their strongest language. Such a multilingual online term bank would address the need of students to receive the necessary support to successfully complete their studies in the given timeframe and provide them with advanced academic literacy levels. It is considered to what extend corpus-based terminology as a methodological approach can be used for the establishment of a multilingual online term bank. Aspects which are specifically addressed is the semi-automatic extraction of: terms, explanatory information, collocational information and usage examples from language for special purposes (LSP) corpora. It is argued that the explanatory information that has been extracted semi-automatically can be used to compile terminological definitions, since subject specialists explain terms consciously/unconsciously while compiling subject specific texts. Various possibilities are considered for the presentation of collocational information. It is suggested that collocational information must be presented as a separate data category. Collocational information and usage examples cannot be extracted from languages that do not have sufficient resources nor can it be translated from the source language (English) to the target languages (one of the 10 official African languages). It is suggested that collocational information and usage examples must be created in the target language by the terminologist, in co-operation with the translator and subject specialist. The theoretical framework the Communicative Theory of Terminology (CTT) is used as premise.