Ecumenism and the global anti-apartheid struggle : the World Council of Churches’ Special Fund in South Africa and Botswana-1970-75

Abstract

This paper argues for the importance of ecumenism as part of the understanding of the global anti-apartheid struggle. Specifically, the paper explores the symbolism and effects of the World Council of Churches’ (WCC) decision to fund southern African liberation movements, through the Programme to Combat Racism (PCR) in September 1970. It presents a qualitative analysis of the responses to the grants in South Africa and Botswana, pointing to the mixed results of its funding of the liberation movements and the responses it received in these countries. Reflection on the WCC grants provides insight into a significant element of international pressure on the apartheid regime, in the form of the international ecumenical movement, and an opportunity to contrast South Africa with its northerly neighbour, Botswana. This comparison highlights that the funding to the liberation movements was a political step rather than a purely theological controversy as it has tended to be relegated to through neglect in the mainstream South African historiography.

Hierdie artikel voer aan dat ekumene as ’n belangrike aspek van die global anti-apartheid stryd verstaan moet word. Die artikel fokus op die simboliese waarde en uitwerking van die Wêreldraad van Kerke (WRK) se besluit in September 1970 om Suider-Afrikaanse bevrydingsbewegings deur middel van die Program vir die Bekamping van Rassisme te befonds. ’n Kwalitatiewe analise van die reaksies op die toelaes in Suid-Afrika en in Botswana word verskaf. Dit dui op die gemengde gevolge van die befondsing vir die bevrydingsbewegings en die reaksies wat dit in hierdie lande uitgelok het. Deur die WRK toelaes te bestudeer, word nuwe insig verkry oor hierdie belangrike aspek van internasionale druk op die apartheid regime. Dit verskaf ook ’n geleentheid om Suid-Afrika met haar noordelike buurland, Botswana, te vergelyk. Hierdie vergelyking benadruk die feit dat die befondsing aan die bevrydingsbewegings ’n politieke stap was – nie ’n rein teologiese twispunt, soos wat dit in die hoofstroom Suider-Afrikaanse historiografie beskou, en daarom verwaardeloos word, nie.