Die rol van die openbare bestuurder in die ontwikkeling van 'n organisasiekultuur : 'n normatiewe beskouing (Afrikaans)

Abstract

AFRIKAANS: Die Suid-Afrikaanse owerheid het 'n verantwoordelikheid in die lewering van dienste ter bevrediging van bepaalde behoeftes van die samelewing. Openbare bestuurders in die Suid-Afrikaanse staatsdiens behoort oor besondere vermoëns en kwaliteite te beskik om die staatsdiens doeltreffend in 'n vinnig veranderde omgewing te bestuur ten einde gemeenskapsbehoeftes te bevredig. Dit is die verantwoordelikheid van elke open bare bestuurder om die toegekende organisasie-eenhede doeltreffend te bestuur. Die openbare bestuurder kan nie na willekeur die administratiewe en openbare bestuursaktiwiteite uitoefen nie. Die normatiewe rigsnoere van eerbiediging van die oppergesag, openbare aanspreeklikheid en verantwoordelikheid, openbare doeltreffendheid, die toepassing van die administratiefreg, eerbiediging van samelewingswaardes, hoe etiese norme en standaarde, asook sosiale gelykstelling en geregtigheid moet deurentyd deur die openbare bestuurder gehandhaaf word. Die doel met hierdie verhandeling is om die rol van die openbare bestuurder in die ontwikkeling van 'n organisasiekultuur te bepaal. Die woorde "organisasie", "organisasie-ontwikkeling" en "organisasiekultuur" het 'n direkte invloed op die verhandeling en daarom is genoemde woorde duidelik omskryf en betekenisse daaraan gekoppel. Die openbare sektor is dinamies en die departemente word aan voortdurende veranderinge blootgestel wat tot herorganisering lei wat weer 'n invloed op die organisasiekultuur uitoefen. Organisasies kan nie op dieselfde wyse hervorm word nie en daarom verskil kulture van organisasie tot organisasie. In die organisasie vorm daar soms subgroepe wat oor sterk subkulture beskik en openbare bestuurders behoort hierdie subgroepe tot voordeel van die organisasie aan te wend deur byvoorbeeld gesonde kompetisie tussen die onderskeie subgroepe aan te moedig. Daar bestaan geen “beste” tegniek vir die bestuur van kultuurverandering nie. Elke openbare bestuurder behoort dus die tegniek te kies of tegnieke te kombineer wat die beste by sy of haar spesifieke omstandighede sal inpas. Openbare bestuurders behoort 'n positiewe ingesteldheid rakende die organisasiekultuur aan die res van die organisasielede oor te dra. Die openbare bestuurder in die Suid-Afrikaanse konteks funksioneer in 'n milieu wat verskeie eise stel. Omgewingsfaktore in die staatsdiens bly nooit konstant nie en veranderinge, in byvoorbeeld, die politieke, sosiale, ekonomiese en tegnologiese omgewing het teweeg gebring dat die kultuur van die organisasie beïnvloed word en moet op so 'n wyse bestuur word dat dit tot voordeel van die organisasie en die samelewing is. Die veranderde omgewing waarbinne die openbare bestuurder optree, vereis die bestuur van die organisasiekultuur. Openbare bestuurders behoort 'n bewuswording in die organisasie rakende die organisasiekultuur te skep en tot die besef kom dat die organisatoriese, kulturele en strategiese veranderingsprosesse bestuur moet word ten einde gestelde doelwitte te bereik. ENGLISH: The South African government has a responsibility in the rendering of essential services to satisfy certain needs of the community. Public managers employed by the South African civil service ought to possess specific abilities and qualities to manage the civil service effectively in a rapidly changing environment. It is the responsibility of each public manager to manage the allocated organizational unit under his authority. Public managers may not conduct the administrative and public management activities in a random way. The normative guidelines of honouring the political supremacy, public accountability and responsibility, application of the administrative law, honouring community values, upholding high ethical norms, as well as social equality and justice should continuously be maintained by the public manager. The objective of this paper is to determine the role of the public manager in developing an organizational culture. The meaning of the word “organization”, “organizational development” and “organizational culture” has a direct influence on the objective of this paper and therefore these words have been clearly defined and explained. The civil service is dynamic and the departments are subjedt to change. This leads to re-organization, which in turn will influence the organizational culture. Organizations can not be reformed in a similar manner, and therefore, cultures vary among different organizations. Groups with strong subcultures may develop within the existing organizational culture and the public manager should utilize these subcultures to the advantage of the organization by establishing, for example, healthy competition among these groups. A “best” technique to manage an organizational culture does not exist, and each public manager should select a technique or combination of techniques appropriate to the specific situation. Public managers should convey a positive attitude towards the organizational culture and towards his/her subordinates. The public manager in the South African civil service functions in a milieu that holds many challenges. Environmental factors in the civil service constantly change, and changes in the political, social, economic and technological environments influence the organizational culture and has to be managed in such a way that it is advantageous to the organization and society. The changing environment, in which the South African Public Service operates, demands the management of an organizational culture. Public managers should develop a cultural awareness and realize that organizational, cultural and strategic change processes should be managed in order to reach the set objectives.