Teologie en ideologie in Esra-Nehemia (Afrikaans)

Abstract

Afrikaans: In teenstelling tot al die aandag wat in die navorsing op Esra-Nehemia aan historiese en literêre vraagstukke gewy is, het die teologiese inhoud van die boek weinig aandag gekry. Dieselfde geld vir die ideologiese inhoud van die boek - ten spyte daarvan dat die term toenemend in die Bybelwetenskappe gebruik word. Teen die agtergrond ondemeem hierdie proefskrif (a) om die begrippe teologie en ideologie op so 'n wyse te omskryf dat die verband en verskille tussen hierdie twee begrippe duidelik blyk (b) om die teologiese en ideologiese inhoud van Esra-Nehemia aan die hand van 'n literêre analise te beskryf (c) om die bruikbaarheid van Esra-Nehemia vir die Christelike kerk te beoordeel. Teologie kan kortliks omskryf word as 'n stel samehangende idees oor die persoon en werk van God in relasie tot mense. Ideologie, daarteenoor, verteenwoordig 'n stel samehangende idees oor die samelewing. Hoewel daar beslis 'n verband tussen hierdie twee begrippe bestaan, is daar ook wesenlike verskille. Dit gaan in die onderskeie gedagtekomplekse nie om dieselfde saak nie, en die bedoelings van teologie en ideologie verskil ook. Dit is die bedoeling van elke ideologie om die magsbelange van 'n bepaalde groep in die samelewing te bevorder. Teologie, daarteenoor, is eerder daarop afgestem om 'n verklaring te bied vir die wyse waarop God in die wêreld werksaam is en om die grondslag te Iê vir 'n wyse van godsdiensbeoefening wat in ooreenstemming is met die wil van God. Die beskrywings van Esra-Nehemia se teologie en ideologie wys nogtans uit dat daar in die boek 'n verweefdheid tussen godsdiens en politiek, tussen teologie en ideologie, bestaan. Dit is egter van kardinale belang om die prinsipieIe onderskeid tussen teologie en ideologie te handhaaf, aangesien dit verreikende gevolge vir die interpretasie en waardering van Bybelse tekste het. Trouens, slegs wanneer daar tussen teologie en ideologie onderskei word, kan Esra-Nehemia steeds vir die Christelike kerk bruikbaar wees. English: In contrast to all the attention devoted to historical and literary problems in the research on Ezra-Nehemiah, the theological contents of the book received scant attention. The same applies to the ideological contents of the book - in spite of the fact that the term is increasingly used in the Biblical sciences. Against this background this thesis sets out (a) to describe the concepts theology and ideology in such a way that the relation and differences between these two concepts become clear (b) to describe the theological and ideological contents of Ezra-Nehemiah by means of a literary analysis (c) to consider the continued value of Ezra-Nehemiah for the Christian church. Theology can be briefly described as a set of interconnected ideas about the person and work of God in relation to people. Ideology, on the other hand, represents a set of interconnected ideas about society. Although connections between these two concepts certainly exist, there are also substantial differences. These two distinct thought complexes do not share the same subject matter, and their intentions also differ. Every ideology aims to further the interests of a specific group of people within society. Theology, on the other hand, rather strives to provide an explanation for the way in which God acts in the world, and it aims to serve as a basis for a way of worshipping God in accordance with his will. Still, the descriptions of Ezra-Nehemiah's theology and ideology show that in this book religion and politics, or theology and ideology, are intertwined. It is, however, of the utmost importance to maintain the fundamental difference between theology and ideology, since it has far-reaching implications for the interpretation and evaluation of Biblical texts. In fact, only when the difference between theology and ideology is maintained, can Ezra-Nehemiah still be of value for the Christian church.