'n Dowwe spieël? 'n Kerkhistoriese ondersoek na die resente stand van die Nederduitse Gereformeerde Kerk, 1990-2006

Abstract

AFRIKAANS : Heelwat artikels in dagblaaie, kerkkoerante en ander publikasies in verband met die NG Kerk skep die indruk dat die NG Kerk ‘n krisistyd beleef. Die krisisse wat aan die orde gestel word, hou onder andere verband met die volgende:<ul> <li>‘n identiteitskrisis omtrent spiritualiteit;</li> <li>onduidelikheid oor etiese kwessies;</li> <li>spanning ten opsigte van die kultuur-politieke rol van die NG Kerk en gepaardgaande konflik oor kerkhereniging; </li> <li>die neo-liberale verbruikerskultuur se uitdagings aan die NG Kerk waarop dit nie noodwendig voorbereid is nie. </li></ul> Dit is egter opmerklik dat die NG Kerk tog ook die nuwe millennium met nuwe visie en ywer benader in ‘n soeke na kontekstuele en religieuse relevansie. Daar is min twyfel dat die resente stand van die NG Kerk kompleks is. Dit kan moontlik toegeskryf word aan ‘n verskeidenheid historiese vormingsagente wat die veelvuldige en uiteenlopende kerklike fenomene ten grondslag lê. Deur die geskiedenis van die NG Kerk binne die groter konteks van die Suid-Afrikaanse geskiedenis te bestudeer, is dit moontlik om die oorsaaklike verbande en die samehang van gebeure en verskynsels te bepaal. Op hierdie wyse kan daar aan die resente situasie en konteks van die NG Kerk betekenis verleen word. Die polities-kulturele situasie in Suid-Afrika het sedert 1990 radikaal verander. Hierdie verandering het ook verskillende reaksies tot gevolg gehad. Vir sommiges is die verandering die langverwagte uitkoms van jare se politieke stryd. Vir ander het dit ‘n belewenis van onsekerheid en wanhoop gebring. Die polities-kulturele situasie is egter nie al wat verander het nie. Die verandering in Suid-Afrika word ook omvat deur veranderende sosiale denke en -gedrag. Hierdie nuwe manier van dink en doen verteenwoordig die postmoderne paradigma. Toenemende sekularisasie is ook waarneembaar. Die NG Kerk staan binne die invloedsfeer van hierdie gebeure. Die nuwe politieke en kulturele situasie het implikasies vir die identiteit van die NG Kerk. Die verandering van wêreldbeskouings bring ook uitdagings wat vormend inwerk op die selfverstaan van die NG Kerk. Die begrip wat die kerk vir die betekenis van hierdie gebeure toon, sal bepaal waartoe die NG Kerk in toekoms verander.

ENGLISH : Many newspapers, church newspapers and other publications report that a crisis is immanent in the Dutch Reformed Church today. The crisis is seen in the incidence of the following: <ul> <li>an identity crisis concerning spirituality; </li> <li>ambiguity about ethical matters;</li> <li>tension over the DR Church’s cultural and political role in South Africa as well as conflict over church unity with the members of the DRC family;</li> <li>the fact that the DR Church is caught offhanded by the challenges of the neo-liberal consumer culture. </li></ul> It must be said that despite this crisis, there are signs of the DR Church seeking contextual and religious relevance in the new millennium. There is little doubt that the recent state of affairs in the DR Church is complicated. The reason can be ascribed to a variety of historical incidents that underlie the numerous and diverse phenomena in the church. Against the background of the South African history, the history of the DR Church should be studied. This way it is possible to identify the causality and cohesion of historical events and phenomena. This process could help to give meaning to the recent situation and context of the DR Church. Since 1990 the political and cultural situation in South Africa has changed radically. People reacted differently to this change. For some it was the long-anticipated outcome of years of political struggle. For others it has brought uncertainty and despair. But this was not the only change since 1990. The change in South Africa is encompassed by a new way of social thinking and behaviour, which represents what is known as the postmodern paradigm. Secularisation of everyday life and institutions is also escalating. The DR Church stands within the sphere of influence of these phenomena. The new political and cultural situation has implications for the identity of the DR Church. The postmodern paradigm brings challenges for the way in which the DR Church understands itself as a church and its mission within the South African context. What the church in future will become, depends on the church’s comprehension of the meaning of these phenomena.